ข้าวติดก้นหม้อได้อย่างไร วิธีการแก้ไข
- ปัญหาหนึ่งที่สร้างความยุ่งยากให้แม่บ้านเป็นประจำคือ ข้าวติดก้นหม้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแม่บ้านที่ใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้าที่ไม่ได้เคลือบโพลีฟลอน จะไม่สามารถล้างทำความสะอาดได้ทันทีหลังจากทานอาหารเสร็จ ต้องแช่น้ำทิ้งไว้ข้ามคืน
- ผู้ที่ใช้หม้อหุงข้าวไฟฟ้าแบบธรรมดา สามารถแก้ไขได้ไม่ยาก เพียงแต่ทันทีที่ดึงปลั๊กไฟฟ้าออกให้นำหม้อชั้นในแช่ลงในน้ำเย็นหรือน้ำก๊อกธรรมดา ปริมาณน้ำก็พอที่จะให้หม้อจมลงไปสัก 1 นิ้ว ทิ้งไว้ประมาณ 2–3 นาที เพียงเท่านี้ก็สามารถตักเสิร์ฟได้โดยไม่ต้องกังวลเรื่องข้าวติดก้นหม้ออีกต่อไปเหมือนมีหม้อเคลือบโพลีฟลอนประจำบ้าน
หลักการง่าย ๆ ที่ช่วยแก้ปัญหาข้าวติดกันหม้อนี้ได้จากความเข้าใจในเรื่อง การเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติของแป้งเมื่อได้รับความร้อนและสูญเสียความร้อน เมื่อแป้งได้รับความร้อนและมีน้ำมากเกินพอก็จะพองตัวเกิดเป็นเจล มีความหนืดสูง หรือการเกิด เจลาติไนเซชั่น (Gelatinization) แต่เมื่อแป้งถูกทำให้เย็นตัวลงจะเกิดรีโทรกาเดชั่น (Retro gradation) หรือการเรียงตัวใหม่กลับเป็นผลึกและดันเอาน้ำออกจากโครงสร้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหม้อชั้นในที่ทำจากอะลูมิเนียมจะถ่ายเทความร้อนได้ดี ทำให้สามารถเกิดรีโทรกาเดชั่นได้เร็วยิ่งขึ้น ด้วยเหตุนี้ น้ำที่ถูกดันออกมาจากโครงสร้างแป้งจะเป็นตัวกั้นระหว่างข้าวกับ ก้นหม้อ เพียงเท่านี้คุณแม่บ้านก็ไม่ต้องเผชิญปัญหาข้าวติดก้นหม้ออีกต่อไป
ข้อมูลอ้างอิง
“หม้อหุงข้าว”. ฉลาดบริโภค. เมษายน, 2528, ปีที่ 10, ฉบับที่ 1, หน้า 44–46.
“หม้อหุงข้าวไฟฟ้า”. หมอชาวบ้าน. กุมภาพันธ์, 2537, ปีที่ 15, ฉบับที่ 178 , หน้า 38 – 39.
Rao M. A. and Martel R. W. Phase/state transitions in foods: chemical, structural, and rheological changes. USA: Marcel Dekker Inc., 1998. (pp.95–110)
คำแนะนำวิธีช่วยประหยัดพลังงานจากการใช้หม้อหุงข้าว
- ใส่น้ำเพื่อหุงข้าวในปริมาณที่เหมาะสมตามที่ระบุไว้ในคู่มือการใช้งาน การเติมน้ำมากเกินไปนอกจากจะทำให้ข้าวแฉะแล้ว ตัวหม้อยังหุงอยู่จนกว่าน้ำจะแห้งหมด ทำให้สิ้นเปลืองพลังงานไฟฟ้า
- ควรเลือกใช้หม้อหุงข้าวที่มีขนาดเหมาะสมกับครอบครัว การที่เลือกหม้อหุงข้าวที่มีขนาดใหญ่เกินไปทำให้เกิดการสิ้นเปลืองไฟโดยไม่จำเป็น
- การเปิดฝาหม้อในขณะที่ข้าวยังไม่สุก ทำให้สูญเสียความร้อน หม้อหุงข้าวจะทำงานนานยิ่งขึ้น
คำแนะนำสำหรับหม้อนึ่งข้าวเหนียว รุ่น ไอน้ำ
หลังจากนึ่งข้าวเหนียวด้วยหม้อนึ่งข้าวเหนียวรุ่นไอน้ำเสร็จแล้ว ไม่แนะนำให้เสียบปลั๊กทิ้งไว้ เมื่อข้าวเหนียวสุก ไฟแสดงขณะอุ่น (WARM) สว่างขึ้น ให้ถอดปลั๊กเสียบและยกภาชนะนึ่งออก เพราะน้ำในหม้อในจะแห้ง ถ้าเสียบปลั๊กทิ้งไว้ จะทำให้หม้อในเป็นคราบเหลืองไหม้ได้ แต่ถ้าลูกค้าต้องการเสียบปลั๊กไว้ ควรเติมน้ำลงในหม้อใน
หุงข้าวด้วยหม้อไฟฟ้าชาร์ป เชิงพาณิชย์ ข้าวสุกไม่ทั่วหม้อจะทำอย่างไร
หม้อหุงข้าวชาร์ป เชิงพาณิชย์ มีความจุตั้งแต่ 5 - 10 ลิตร ถ้าท่านพบปัญหาหุงข้าวสุกไม่ทั่วหม้อ แก้ปัญหาโดยให้ท่านคนข้าวให้ทั่ว หลังจากหุงข้าวไปแล้วประมาณ 20 นาที จะทำให้ข้าวหุงขึ้นหม้อ สุกได้ทั่วถึงทั้งหม้อ
วิธีการตรวจสอบเบื้องต้นในกรณีหม้อหุงข้าวชาร์ป เชิงพาณิชย์ ของท่านมีปัญหาดังนี้
- หุงข้าวไม่สุก ก้นหม้อในไม่สัมผัสกับแผ่นความร้อนเนื่องจากบุบ ทำให้หม้อหุงข้าวตัดการทำงานก่อนสุก ให้เปลี่ยนหม้อในใหม่ มีเมล็ดข้าวหรือเศษอาหารติดอยู่ใต้ก้นหม้อใน ให้เช็ดทำความสะอาด
- หุงข้าวไหม้ หรือเกรียม ปริมาณข้าวที่ทำการหุง น้อยกว่าระดับต่ำสุดของหม้อที่หุงได้ หรือเกลี่ยข้าวไม่ทั่วหม้อ
- ไฟ COOK ไม่ติด มักเกิดจากปัญหาหุงข้าวต่อเนื่อง เนื่องจากแผ่นความร้อนยังร้อนอยู่ ต้องรอให้แผ่นความร้อนและหม้อในเย็นตัวลงที่อุณหภูมิห้อง ก่อนการใช้งานต่อครั้งต่อไป
- หุงข้าวได้ แต่ข้าวสุกไม่ทั่ว
4.1 เกิดจากปริมาณข้าวและปริมาณน้ำไม่สมดุลกัน วิธีการคือ ให้ใส่น้ำโดยดูจากสเกลภายในหม้อเป็นมาตรฐาน ซึ่งกำหนดจากข้าวเสาไห้ กลางปี แต่ถ้าเป็นข้าวชนิดอื่นให้ปรับน้ำโดยลด-เพิ่ม จากสเกลมาตรฐานอีกครั้ง
4.2 อาจเกิดจากสาเหตุที่มีการหุงข้าวต่อเนื่อง แล้วแผ่นความร้อนยังร้อนอยู่ ทำให้ระยะเวลาหุงข้าวสั้นกว่าเวลาที่ควรจะเป็นและตัดก่อนสุก
